ΝΟΤΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑ

Το νησί της Κέρκυρας τον καιρό των Βενετσιάνων είχε διαιρεθεί σε τέσσερα μεγάλα τμήματα, τα λεγόμενα βαϊλίκια, balie. Ένα από αυτά είναι του Αλευχιμου (Λευκίμμης), απ' όπου και το εναλλακτικό τοπονύμιο, διασωθέν εως σήμερα "Αλεύκι".

Το βαιλίκι της Λευκίμμης ήταν εξαρτημένο κατ'ευθείαν απο τον βαϊλο και πλήρωνε φόρο σαράντα ρεάλια στη διετία. Είχε εναν Πρωτοπαππά υποκείμενο στον Μέγα Πρωτοπαππά, και είχε σημαία-bandiera-όπως και τα άλλα βαιλίκια. Σε αυτή τη "σημαία" ανάλογα με τον πληθυσμό διορίζονταν προεστοί και κλητήρες που είχαν αστυνομικά καθήκοντα.

Όλα τα χωριά είναι χτισμένα μακριά απο την θάλασσα για τον φόβο των επιδρομών πειρατών που λυμαίνονταν τον τόπο. Άλλα χωριά είναι χτισμένα σε κορυφές λόφων ανάμεσα στα δέντρα ή σε πεδινές εκτάσεις μακριά πάντα απο την θάλασσα. Ο πληθυσμός της περιοχής σε διάφορες χρονικές περιόδους αποδεκατίστηκε απο την πανούκλα και ολόκληρα χωριά εξαφανίστηκαν απο το χάρτη, όπως ο Μαραθιάς που οι κάτοικοι -όσοι απέμειναν- άλλαξαν τοποθεσία, οι κάτοικοι του Χλωμού, και των Ρουμανάδων. Τον καιρό των Βενετσιάνων μεγάλο μέρος της γης ανήκε σε τιμάρια και σε εκκλησιαστικά κτήματα που ήταν αναπαλλοτρίωτα. Ο τιμαριούχος είχε επάνω στους ανθρώπους που του ανήκαν και ήταν δούλοι,και δικαστική εξουσία. Οι καλλιεργητές ήταν δουλοπάροικοι των κτημάτων της περιοχής. Σύμφωνα με αυτό ο γαιοκτήμονας-αγροδότης παραχωρούσε στο χωρικό-αγρολήπτη χέρσα γη σε μια διηνεκή αγροληψία, αλλά ιδιοκτήτης δεν ήταν, το είχε "μισιακό" ο χωρικός.

Μετά την ένωση των Ιονίων Νησιών με την Ελλάδα το 1864, ακολούθησε η διοικητική διαίρεση του νησιού και σε επαρχίες Δήμους. Με το B.Δ. της 8ης Ιανουαρίου 1866 (ΦΕΚ 9) σχηματίστηκε για πρώτη φορά ο Δήμος Λευκιμμαίων, κατατάχθηκε στην Β΄ κατηγορία Δήμων και περιελάμβανε τα χωριά Αναπλάδες (711 κάτοικοι), Aγιοι Θεόδωροι (811), Ποτάμιον (254), Ριγγλάδες (420),Μελίκια (530) Σπαρτερόν (76), Δραγωτινά (77) Νεοχώριον και Παλαιοχώριον (188) και Κρητικά (83) ήτοι συνολικό πληθυσμό 3.150 κατοίκους και έδρα τον Aγιο Θεόδωρο. Με το B.Δ. της 20/12/1869 (ΦΕΚ 55) τμήμα του Δήμου Κορρισίων συγχωνεύτηκε με τον Δήμο Λευκιμμαίων. Ο πληθυσμός του Δήμου με την προσθήκη των νέων οικισμών (Κολοκύθι και Ρουμανάδες 126 κάτοικοι, Αργυράδες 463, Μαραθιάς 54, Κορακάδες 143, Kουσπάδες 107, Βασιλάτικα 83, Περιβόλι 375, Χλωμός 326, Βιταλάδες 97 και Νεοχωράκι 45) αυξήθηκε σε 4.969, παρέμεινε στην Β' τάξη και έδρα του μεταφέρθηκε στο Περιβόλι όπου παρέμεινε μέχρι το 1873. Τότε με το B.Δ. της 17/3/1873 η έδρα του Δήμου μεταφέρθηκε στις Ριγγλάδες Με το B.Δ. της 10/7/1903 (ΦΕΚ 13) οι ενωμένοι συνοικισμοί Ριγγλάδες, Αναπλάδες, Aγιοι Θεόδωροι, Ποτάμιον και Μελίκια ονομάσθηκαν "Λευκίμμη" ή "Πεντάχωρο". Έτσι έμειναν τα πράγματα μέχρι που ουσιαστικά καταργήθηκε το διοικητικό σύστημα διαίρεσης της επικράτειας σε Δήμους και εφαρμόστηκε η διαίρεση σε κοινότητες. H διαίρεση του Δήμου (όσον αφορά το Πεντάχωρο) έγινε στις κοινότητες Ριγγλάδων, που το 1965 μετονομάστηκε σε Aνω Λευκίμμη και στην κοινότητα Λευκίμμης.

Ο Δήμος Λευκιμμαίων ιδρύθηκε το 1986, ύστερα από συνένωση των δύο κοινοτήτων Λευκίμμης και Aνω Λευκίμης. Όμως με τις αναγκαστικές συνενώσεις του Ν. 2539/1997 ο Δήμος Λευκιμμαίων περιέλαβε και τις πρώην όμορες κοινότητες Νεοχωρίου και Βιταλάδων. Έχει πληθυσμό 6.704 κατοίκους (Λευκίμμη 4.364, Νεοχώρι 1.663, Βιταλάδες 538) και έκταση 50.819 στρ. (απογραφή 2001).

Κάθε χωριό της Λευκιμμης έχει κάτι ξεχωριστό να επιδείξει: Οι Ριγγλάδες έχουν παραδοσιακά σπίτια αρχοντικά και μια ιδιαίτερη λαική αρχιτεκτονική, έχει να επιδείξει βυζαντινή καταγωγή αφού το όνομα προέρχεται απο την οικογένεια Ρίγγλη που έζησε στην περιοχή τον μεσαίωνα. Σημαντικής περιηγητικής αξίας είνια οι αλυκές Λευκίμμης, οι οποίες βρίσκονται πλησίον των Ριγγλάδων.

Οι Αναπλάδες βρίσκονται δίπλα στις Ριγγλάδες (ουσιαστικά αποτελούν ενιαίο οικιστικό σύνολο) και για την ετυμολογία της ονομασίας υπάρχουν δυο εκδοχές η πρώτη ειναι οτι εγκαταστάθηκαν στρατιώτες το 1540 απο το Ναύπλιο (Αναπλιώτες) κυνηγημένοι απο τους Τούρκους. Η δεύτερη εκδοχή στηρίζεται στην παλιά και πιθανά βυζαντινή οικογένεια των Ανοπουλαίων.

Τα Μελίκια οφείλουν την ονομασία τους στην οικογένεια Μελίκη που ζούσε στη περιοχή απο τον 15ο αιώνα και διαθέτει μια εκκλησία τον Αγιο Ισαυρο με σπάνιες τοιχογραφίες και εικόνες του 16ο αιώνα.

Οι οικισμοί Παλαιοχωρίου και Νεοχωρίου, αποτελούν ενιαίο οικιστικό πλέγμα, είναι χωριό με πολύ καλιέργια, γεωργικό και με ωραία θέα.

Στην ευρύτερη περιοχή οι Αργυράδες εχουν να επιδείξουν με τα στενά καντούνια, τα βόλτα, και την αρχιτεκτονική των σπιτιών που θύμιζουν έντονα την εποχή των Ενετών,ενδιαφέρον στον επισκέπτη.

Το Νεοχωράκι κατοικήθηκε τον 19ο αιώνα απο Αρβανίτες, ο Πετριτής η αρχαία Εγρίπος, παραλιακό χωριό με ψαροταβέρνες.

Επίσης ο Χλωμός χωριό της Λευκίμμης χτισμένο σε μια βουνοκορφή με απεριόριστη θέα και παραδοσιακά σπίτια,και σύμφωνα με μαρτυρίες έζησε ο Θωμάς Παλαιολόγος αδελφός του τελευταίου Βυζαντινού αυτοκράτορα και Δεσπότης της Ηπείρου μετα την κατάληψη της Πελοποννήσου απο τους Τούρκους.

Το Περιβόλι ακόμα ενα μεγάλο χωριό με τη δική του ξεχωριστή ομορφιά, παλιά σπίτια κολητά το ενα με το άλλο και εκκλησίες που προκαλούν το ενδιαφέρον.

Ο Κάβος κατάφυτη περιοχή με αιωνόβιες ελιές, τα τελευταία χρόνια λόγω της ρηχής εξαιρετικής ομορφιάς ακτής, εξελίχτηκε σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό για τους Άγγλους.

Το 1804 ήρθαν στην Κέρκυρα 1300 Σουλίωτες με αρχηγό τον Κίτσο Μπότσαρη, η Επτάνησος Πολιτεία τους έδωσε χωράφια στη Λευκίμμη, αλλα αυτοί ήταν πολεμιστές και δεν είχαν διάθεση για καλλιέργειες και σκορπίσανε κλαίοντες την απώλεια των ορέων τους, όπως έλεγαν.

Πηγή: http://el.wikipedia.org

 Πετριτής: η αρχαία Έγριπος είναι ένα παραλιακό χωριό με ψαροταβέρνες, θέα στην Ήπειρο και πλούσια ιστορία. Aνήκε στο Bυζαντινό άρχοντα της περιοχής Πετριτή ή Πετρετίνο ο οποίος παραχώρησε το χωριό στην οικογένεια Παλατιανού (μάλλον ως προίκα). Aπό αυτή την οικογένεια έχει διατηρηθεί ένας βυζαντινός πύργος. Aπό τη ρωμαϊκή περίοδο έχει απομείνει η κάτοψη κτίσματος από κεραμότουβλα με διάμετρο 5 μέτρα και χρησίμευε για σιταποθήκη ή στέρνα.
Kορακάδες: χωριό με αρχαιοελληνική καταγωγή είχε υποστεί κατολισθήσεις πριν από 30 χρόνια και οι κάτοικοι του κατέβηκαν στον Πετριτή μεταφέροντας συγχρόνως τα παραδοσιακά τους έθιμα.